Στα τέλη του 19ου αιώνα, τα συνδικάτα και τα εργατικά κινήματα αναπτύχθηκαν ακριβώς
μαζί με αμέτρητες βιομηχανίες, ωθώντας τους συνδικαλιστές να αρχίσουν να επιλέγουν
διάφορες ημέρες για να γιορτάσουν τη λαϊκή εργασία. Στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον
Καναδά, μια αργία του Σεπτεμβρίου που ονομάζεται Εργατική Ημέρα, προτάθηκε για
πρώτη φορά στη δεκαετία του 1880. Αρκετά χρόνια αργότερα, το 1887, η Βόρεια Αμερική
καθιέρωσε επίσημα την Ημέρα Εργασίας. Η 1η Μαΐου, από την άλλη πλευρά, επιλέχθηκε
για τη Διεθνή Ημέρα των Εργαζομένων για τον εορτασμό της υπόθεσης Haymarket της 4ης
Μαΐου 1886 στο Σικάγο, όταν ένα άγνωστο άτομο πέταξε βόμβα στην αστυνομία, η οποία
απάντησε ανοίγοντας πυρ εναντίον των εργαζομένων, σκοτώνοντας τέσσερις τους. Σήμερα,
η Διεθνής Εργατική Ημέρα γιορτάζεται σε κάθε ήπειρο.
Η 1 η Μαΐου αποτελεί ημέρα ορόσημο των αγώνων των εργατών. Αποτελεί απεργία και όχι
αργία. Μέσα από συγκεντρώσεις και πορείες, η εργατική τάξη παρουσιάζει τα
κοινωνικοοικονομικά επιτεύγματα της. Επιπλέον δείχνει την μαχητικότητα της για τα
δικαιώματα που της αναλογούν και για το μέλλον. Ως εργατική εορτή, η Πρωτομαγιά
καθιερώθηκε κατά τη διάρκεια του ιδρυτικού συνεδρίου της Δεύτερης Διεθνούς
(Σοσιαλιστικής Διεθνούς) στο Παρίσι 20 Ιουλίου 1889.
Ιστορική αναδρομή¨
Το 1884, στο συνέδριο της Αμερικανικής Ομοσπονδίας Εργασίας πάρθηκε η απόφαση να
γίνουν την πρώτη Μάη του 1886 απεργιακές κινητοποιήσεις και διαδηλώσεις στο Σικάγο
που θεωρούνταν το μεγαλύτερο βιομηχανικό κέντρο των ΗΠΑ. Το αίτημα τους τότε ήταν η
μείωση των ωρών εργασίας .
Την 1η Μαΐου του 1886, 600.000 άνθρωποι συμμετείχαν στις απεργίες που γίνονταν σε όλη
την χώρα, και περίπου 80.000 στο Σικάγο. Έτσι την εργάσιμη μέρα του 1886 οι εργάτες με
τις οικογένειες τους ξεκίνησαν για ειρηνική διαδήλωση στο χώρο της συγκέντρωσης στην
πλατεία Haymarket.
Γύρω από την περιοχή, υπήρχαν αστυνομικές δυνάμεις που αποτελούνταν από 1350
άτομα, οπλισμένα με περίστροφα και οπλοπολυβόλα . Τ ο πλήθος παρακολουθούσε τις
ομιλίες. Ο επικεφαλής της αστυνομικής δύναμης δίνει εντολή να διαλυθεί η συγκέντρωση.
Μια χειροβομβίδα εκτοξεύτηκε από την πλευρά των διαδηλωτών εναντίον των ένστολων
και επί τοπου σκοτώθηκαν 7 αστυνομικοί. Στην συνέχεια, οι αστυνομικοί άρχισαν να
πυροβολούν όποιον έβλεπαν μπροστά τους. Ο αριθμός των θυμάτων είναι ακόμα
άγνωστος αφού πολλοί τραυματισμένοι κατέληξαν τις επόμενες ημέρες, επίσημα οκτώ
νεκροί αστυνομικοί και τέσσερις διαδηλωτές έχουν επαληθευτεί.
Δικάστηκαν οκτώ συλληφθέντες, οι τέσσερις εξ αυτών καταδικαστήκαν σε θάνατο και
ενας από αυτούς αφαίρεσε από μόνος του την ζωή του στην φυλακή. Η διεθνής προβολή
αυτής της δίκης δημιούργησε τα θεμέλια της Εργατικής Πρωτομαγιάς ως Εργατικής Εορτής.
Ελλάδα και Εργατική Πρωτομαγιά
Στην Ελλάδα για πρώτη φορά, η εργατική πρωτομαγιά πραγματοποιείτε στην Αθήνα το 1893. Την πρωτοβουλία γι’ αυτό την έλαβε ο Κεντρικός Σοσιαλιστικός Σύλλογος Σταύρου Καλλέργη. Το 1893, περίπου 2.000 εργάτες διαδήλωσαν. Τα αιτήματα τους αφορούσαν
την οκτάωρη εργασία, αργία την Κυριακή και κρατική ασφάλιση σε θύματα εργατικών
ατυχημάτων. Το 1894, πραγματοποιείτε μια μεγάλη συγκέντρωση με τα ίδια αιτήματα που
λήγει με 10 συλλήψεις. Το ίδιο έτος ακολούθησε η σύλληψη του σοσιαλιστή Σταύρου
Καλλέργη και αργότερα και η δίκη του.
Πολύ σημαντικές διαδηλώσεις και κινητοποιήσεις έγιναν το 1936. Οι διαδηλωτές ξεκίνησαν
τον Φεβρουάριο του 1936 από τους καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης, οι οποίοι προχώρησαν
με κατάληψη σε εργοστάσιο. Τα αιτήματα τους απορρίφθηκαν και έτσι καπνεργάτες από
άλλα εργοστάσια για συμπαράσταση, ξεκίνησαν καταλήψεις. Ο στρατός και η αστυνομία
στάθηκαν εναντίον τους. Τον Μάιο του ίδιου έτους έγινε η κορύφωση των διαδηλώσεων
και απεργιών. Τα γεγονότα χαρακτηρίστηκαν ιδιαίτερα αιματηρά καθώς οι νεκροί ήταν
συνολικά δώδεκα. Ανάμεσα στους οποίους και ο 25χρονος αυτοκινητιστής Τάσος Τούσης.
Πηγές
https://www.daysoftheyear.com/days/international-workers-day/
https://www.britannica.com/topic/May-Day-international-observance
https://web.archive.org/web/20190407194740/http://mareponticum.bscc.duth.gr/index_ht
m_files/Konstantinidis_4.pdf
https://web.archive.org/web/20150927071252/http://www.asvestohori.gr/?p=1371