Η πικροδάφνη ή αλλιώς ροδοδάφνη ανήκει στο γένος Νήριον, και είναι ένας αειθαλής θάμνος που μπορεί να φτάσει σε ύψος μέχρι και τα 5 μέτρα. Ευδοκιμεί σε ηλιόλουστες αλλά και ελάχιστα σκιερές περιοχές που το υπέδαφος έχει αρκετό νερό όπως για παράδειγμα στις όχθες ποταμών. Έχει μακρόστενα πράσινα φύλλα και κατά την ανθοφορία χαρίζει πλούσια ροζ άνθη. Υπάρχουν βέβαια και σε άλλες ποικιλίες με διαφορετικά χρώματα οι οποίες καλλιεργούνται σε διάφορα μέρη. Στην Ελλάδα, όπως και σε άλλα μέρη του κόσμου είναι ένα αυτοφυής φυτό. Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του φυτού είναι η τοξικότητα του και αυτό οφείλεται στην τοξική ουσία νηριίνη. Αυτός είναι και ο λόγος που δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα φύλλα και τα κλαδιά του σαν τροφή σε ζώα αλλά και για καύση καθώς οι αναθυμιάσεις μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στο αναπνευστικό.
Αυτές οι τοξικές ιδιότητες του φυτού ήταν η αιτία της παρατεταμένης χρήσης του στην αρχαιότητα με την πιο γνωστή περίπτωση να είναι αυτή του μαντείου των Δελφών.
Στον χώρο του ναού αρχικά δημιουργούσαν αναθυμιάσεις με την καύση πικροδάφνης. Η ιέρεια του μαντείου γνωστή σε όλους μας ως Πυθία μάσαγε φύλλα Πικροδάφνης και σε συνδυασμό με το ιερό νερό από την πηγή και το τρίποδα που χρησιμοποιούσε μπορούσε να φτάσει σε μια κατάσταση “έκστασης”. Η κατάσταση αυτή την έκανε να έχει βραχνή φωνή, υπερκινητικότητα να παθαίνει σπασμούς αλλά και πολλές φορές να χάνει τις αισθήσεις της και να καταλήγει στον θάνατο. Οι αρχαίοι θεωρούσαν ότι με αυτόν τον τρόπο επικοινωνούσε με κάποιον θεό ή με κάποιο δαιμόνιο όπου της έδινε τον εκάστοτε χρησμό. Όμως στην πραγματικότητα όλα αυτά μπορεί να οφείλονταν στην δηλητηρίαση εξαιτίας της τοξικότητας του φυτού.
Η πικροδάφνη έμεινε γνωστή κατά τους καιρούς με όπου χρησιμοποιήθηκε με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε η τοξικότητα της να μην είναι επιβλαβής. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η χρήση του εκχυλίσματος της για την καλή λειτουργία του στομαχιού, αλλά και για την φροντίδα των μαλλιών.